Mahir Akkoyun: Çıkartmada yazan milyonların gerçeği
İZMİR – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin fotoğrafları, “Bu ürün size pahalı mı geliyor? “Erdoğan’a Teşekkürler” etiketini tasarlayan ve sosyal medya hesaplarında paylaşan görsel link tasarımcısı Usta Akkoyun, 7 Nisan’da İzmir’de gözaltına alındı. Akkoyun’un tutukluluğu kamuoyunda tepkiye neden olurken, denetim ve yurt dışına çıkma yasağı talebiyle mahkemeye sevk edilen Akkoyun’un şartsız tahliyesine karar verildi.
Adliye çıkışında açıklama yapan Akkoyun, “Yoksulluğu ve sefaleti gündeme getirmemden rahatsız oldular. Sizi rahatsız etmeye devam edeceğim” sözleriyle gündem oldu. AK Parti hükümetine yakın bazı medya kuruluşları ise Akkoyun’u “CHP’nin finanse ettiği grafiker” ve benzeri suçlamalarla hedef gösterdi. İzmir’de yaşayan Akkoyun ile tasarımlarını ve son dönemde yaşadıklarını konuştuk.
‘ MİSYONUM TASARIMLAR YOLUYLA İNSANLARIN DÜNYAYI ALGILAMA ŞEKLİNİ DEĞİŞTİRMEK’
Yaptığı tasarımlarla insanların aklına dokunmayı hedeflediğini söyleyen Akkoyun, kendisini şu sözlerle tanıtıyor:
“Uzun süredir toplumsal ve siyasal gündeme ilişkin kendi sosyalist dünya görüşü çerçevesinde cevaplar, eleştiriler veya çözümler bulmaya çalışan, örgütlü bir mücadele içinde kendini var etmiş bir görsel iletişim tasarımcısıyım. Genel olarak amacım, ürettiğim tasarımlarla insanların zihinsel dünyalarına dokunmak ve dünyayı algılama biçimlerini değiştirmek. Buna siyasi bir faaliyet de diyebiliriz.”
‘LİSEDE TASARIMA BAŞLADIM’
Ne zamandır görsel temas tasarımcısı ile tasarım veya uğraşıyorsunuz?
Yaklaşık 10 yıldır tasarımla uğraşıyorum. Lisedeyken kendi müzik setimiz için hazırladığım logo ile tasarım yapmaya başladım. Liseden mezun olduktan bir yıl sonra bir arkadaşımın tavsiyesi ile Görsel İletişim Tasarımı okumaya karar verdim. O zamandan beri kendimi görsel irtibat tasarımcısı olarak tanımlıyorum. 4 yıldır profesyonel olarak bu mesleği yapmaya çalışıyorum.
‘HAYATIN MALİYETİNİN KARŞILAŞILDIĞI YERLERİN DOĞRU YERLER OLDUĞUNU DÜŞÜNDÜM’
‘Erdoğan’a teşekkürler’ çıkartması fikri nasıl ortaya çıktı? İlk etapta nasıl ortaya çıktı?
Çıkartma tasarlamak ve yapıştırmak aslında çok bilinen bir şey, en azından organize bir iş içinde olan kişilerin aşina olduğu bir eylem şekli. Bu anlamda değerli olan, tasarlanacak çıkartmanın yapıştırılabileceği gerçek yerlerin belirlenmesiydi. Sokağa çıkıp rastgele bir yere bu stickerları yapıştırırsanız bırakın ses çıkarması algılanmayacaktır bile. Ve en gerçek yerlerin, yaşam maliyetinin en çok karşı karşıya kalındığı yerler olduğunu düşündüm. Doğal olarak, insanların fiyat etiketlerine bakmak zorunda kaldıkları ve her zaman ‘Bu neden bu kadar pahalı’ sorusunun sorulduğu pazar reyonları ve o reyonlarda bulunan eserlerdi. Bu fikrim insanlara mantıklı geldi ve benden herhangi bir ‘talimat’ almadan kendi inisiyatifleriyle çıkartmaları yapıştırmaya başladılar.
‘DİĞER TASARIMLAR DA İNCELEME KONUSU OLDU, İFADE ETTİM’
Daha önce örnek tasarımlarınız oldu mu?
Evet, tasarlamaya başladığımdan beri oluşturduğum görseller üzerinden politik bir anlatım üretmeye çalışıyorum. İlk başlarda okuduğum kitaplardan değerli alıntıları uygun görsellerle karıştırıp paylaşıyordum. Bu amatör çalışmalar, metin ve görüntü arasındaki anlamsal ilişkiyi doğru bir şekilde kurma yeteneğimi geliştirdi. Sadece bu da değil, zaman ilerledikçe daha profesyonel işler yapmaya başladım, mesele sadece siyasi işler değildi. Tasarladığım ve paylaştığım bazı işler de soruşturma konusu oldu ve gözaltına alınarak ifade vermeye çağrıldım.
“MİLYONLARCA KİŞİNİN ÇIKARTMALARINA YAZILI OLAN GERÇEKLER”
Bu hareketliliğin geniş bir tabana yayıldığı görülüyor. Sizce bunun sebebi nedir? Nasıl yorumluyorsun?
Yine de beklediğim bir şeydi. Çıkartmaların üzerinde yazanlar, herhangi bir siyasi görüşten bağımsız olarak milyonlarca insanın paylaşabileceği çok basit ve gerçek şeylerdir. Buna AKP veya MHP’ye oy veren vatandaşlar da dahildir. Ayrıca bu çıkartmaların yapıştırıldıkları yerlerle olan bağlantısı da insanlara yaratıcı, mantıklı ve dengeli geliyor. Bu söylemi kolay bir biçimde benimseyip harekete geçebilirler. Bu da önümüzdeki yıllarda insanların kendi siyasetlerini yapabilmeleri adına umut verici bir gelişme.
“ETKİ İDDİASI ZENGİN BİR İDDİA OLDU”
En son yaşadığınız zamandan bahsedecek olursak 7 Nisan’da gözaltına alındınız. Polislerin size karşı davranışları nasıldı? Tedavi sürecinde size sorulan sorulardan en çok hangisi dikkatinizi çekti?
Herhangi bir kötü muameleye maruz kalmadım ancak herhangi bir tutuklama kararım olmamasına rağmen fiilen gözaltı süreçlerine ve prosedürlerine tabi tutuldum. Tüm sorular ilginçti çünkü çıkartmalarda hakaret olduğu iddiası saçma sapan bir iddiaydı. Aynı zamanda seçim yasasına muhalefet tezi nasıl bir zemine oturttuğunu tam anlayamadığım bir şeydi.
‘BANA YAPILAN İDDİALAR DİKKATE ALINACAK İDDİALAR DEĞİLDİR’
Gözaltı sürecinden sonra özellikle sosyal medyada hakkınızda yapılan tatsız suçlamalar dillere destan oldu. Hatta bazı çevreler tarafından sayfanızın açıldığı bile iddia edildi. Bu konuda kamuoyuna bir açıklama yapmak ister misiniz?
Uzun yıllardır sosyal medya kullanıyorum. Bana ‘fon’ verdiği söylenen kişi ve yapıları defalarca eleştirdim. Bana yöneltilen tezler ciddiye alınacak argümanlar değil, gülüyorum.
Adliye çıkışında ‘sizi rahatsız etmeye devam edeceğim’ dediniz. Tasarımlarınızın devam edeceğini anlıyoruz. Bizim aracılığımızla kamuoyuna ne söylemek istersiniz?
Aslında asıl amacım seçim sürecinde hayat pahalılığı ve yoksulluğu siyasi atmosferin ortasına yerleştirmekti. Bunu başardığımı düşünüyorum. Öte yandan insanlar siyaset yapma kapasitesinin sadece siyasetçilerde olduğu düşüncesinden kurtulup kendilerini siyasetin öznesi haline getirmeliler, bunu hedefliyorum. 4-5 yılda bir oylamaya sıkıştırılmış bir siyaset biçiminin ve belli siyasi figürlerin taraftarı olmanın bizi nasıl bir noktaya getirdiğini hepimiz yaşıyoruz. Bütün bunları aşmamız, örgütlü ve toplumsal siyaseti güçlendirmemiz gerekiyor. Çıkartma sorunu bunun habercisiydi. Birkaç gün önce, birkaç siyasi figürün söyledikleriyle ilgilenen ve bununla mücadele eden insanlar, bir anda kendilerini çok yasal bir aktivizmin içine attılar. Sorun sadece mevcut hükümetin devrilmesi değil, aynı zamanda benzer veya farklı siyasi hareketlerin iktidara gelip aynı sonuçları vermesini engellemektir.